मुंबई:मुंबईपासून एका तासाच्या फेरी प्रवासाच्या अंतरावर, एलिफंटा बेटावर, एलिफंटा लेणी आहेत – एक युनेस्को जागतिक वारसा स्थळ. युनेस्कोच्या यादीत “पश्चिम भारतातील रॉक-आर्किटेक्चरच्या इतिहासातील सर्वात भव्य कामगिरी” म्हणून वर्णन केलेले, १५०० वर्षे जुन्या गुहा मंदिरांचे हे नेटवर्क इसवी सनाच्या ५ व्या आणि ८ व्या शतकातील आहे.
प्राचीन भारतीय कलेचा खरा रत्न जगासमोर आणत, गुगल आर्ट्स अँड कल्चरने सायआर्क, भारतीय पुरातत्व सर्वेक्षण (ASI), छत्रपती शिवाजी महाराज वास्तु संग्रह (सीएसएमव्हीएस) आणि इतर बारा भागीदार संस्थांसोबत भागीदारीत “एक्सप्लोर एलिफंटा लेणी” सुरू केली आहे. या उपक्रमामुळे प्रेक्षकांना त्रिमितीय (3D) स्कॅनिंग आणि इमर्सिव्ह स्टोरीटेलिंगसाठी जनरेटिव्ह कृत्रिम बुद्धिमत्ता (AI) यासारख्या अत्याधुनिक तंत्रज्ञानाद्वारे जिवंत केलेल्या या प्राचीन आश्चर्याचा आभासी शोध घेता येतो.
एका आठवड्यासाठी दररोज मासेमारी बोटीने एलिफंटाला प्रवास करत असत, त्यांची उपकरणे घेऊन केले जाते.
मे २०२३ मध्ये सायआर्कने इन्स्टुसेन ट्रस्ट आणि एएसआय सोबत मिळून एलिफंटा लेण्यांच्या मुख्य गुहा मंदिराचे डिजिटली जतन करण्यासाठी ३डी लिडार स्कॅनिंगचा वापर केला. (लिडार ही एक मॅपिंग तंत्रज्ञान आहे जी विविध पृष्ठभागांचे अत्यंत अचूक ३डी नकाशे तयार करण्यासाठी लेसर प्रकाशाचा वापर करते.) एका आठवड्यासाठी, इन्स्टुसेनमधील स्थानिक भागीदारांना प्रशिक्षण देण्यासाठी मुंबईला गेलेल्या सायआर्क सदस्यांसह एक समर्पित टीम एलिफंटाला दररोज प्रवास करत होती, त्यांची विशेष उपकरणे लहान मासेमारी बोटींद्वारे वाहून नेत होती.
एलिफंटावर त्यांनी काळजीपूर्वक ६,५०० हून अधिक फोटो आणि १९७ लेसर स्कॅन कॅप्चर केले. त्यांनी पुरातत्वशास्त्रज्ञ डॉ. आंद्रे बॅप्टिस्टा आणि डॉ. कुरुश दलालसारख्या तज्ञांकडून महत्त्वपूर्ण अंतर्दृष्टी देखील रेकॉर्ड केली. प्रेमाचे हे समर्पित श्रम आता मुख्य गुहेचे गुंतागुंतीचे सौंदर्य जगभरातील आभासी प्रेक्षकांसमोर आणते.
फोटोग्रामेट्री आणि लिडर स्कॅनिंगचा वापर करून आश्चर्यकारक बेस रिलीफचे त्रिमितीय (3D) मॉडेल तयार करणे. डिजिटल प्रदर्शन CSMVS द्वारे योगदान दिलेल्या महत्त्वपूर्ण पुरातत्वीय कलाकृतींच्या छायाचित्रांच्या संग्रहाने देखील समृद्ध आहे. बेटावर सापडलेल्या या वस्तू, ज्यामध्ये शिल्पे, भांडी शेड आणि तांबे थाल (प्लेट्स) यांचा समावेश आहे, स्थानिक समुदायांनी पाळलेल्या शतकानुशतके धार्मिक विधींमध्ये एक खिडकी देतात ज्यांनी एलिफंटाला आपले घर म्हटले आहे.
“ऑन द आयलंड ऑफ एलिफंटा”, रॉबर्ट ब्रँडार्ड यांनी १८३६ मध्ये प्रकाशित केलेल्या स्टील कोरीवकामातून काढलेले एक प्रिंट, जे आता सीएसएमव्हीएस संग्रहाचा भाग आहे.
पहिल्यांदाच, जगभरातील प्रेक्षक एलिफंटा लेण्यांच्या “टॉकिंग टूर” वर जाऊ शकतात. या अनोख्या प्रयोगासह, प्रत्येकजण गुगल आयद्वारे (Google AI) व्युत्पन्न केलेल्या लाइव्ह ऑडिओ मार्गदर्शकातून संदर्भ ऐकत साइट व्हर्च्युअली एक्सप्लोर करू शकतो. हे नाविन्यपूर्ण वैशिष्ट्य वापरकर्त्यांना त्यांचे स्वतःचे प्रश्न विचारण्याची संधी देखील देते, ज्यामुळे साइटची सखोल, अधिक वैयक्तिकृत समज प्राप्त होते.
हे एकत्रित ऑनलाइन केंद्र १५ संग्रहांच्या भागीदारीत सादर केलेल्या एलिफंटा लेण्यांच्या सांस्कृतिक वारशाचे उत्सव साजरे करते. लेणी केवळ ऐतिहासिक स्मारकांपेक्षा खूप जास्त आहेत; त्या प्राचीन कलात्मक आणि अभियांत्रिकी कौशल्याचा जिवंत दाखला म्हणून भारतीय कलेची एक परिपूर्ण अभिव्यक्ती उभ्या आहेत .
भारतीय पाककृतींपासून प्रेरित व्हा आणि एआय वापरून स्वयंपाकघरात तुमची सर्जनशीलता एक्सप्लोर करा
आम्ही आज तुमच्यासाठी फूड मूड इंडिया आवृत्ती देखील घेऊन आलो आहोत, एक नवीन खेळकर एआय प्रयोग जो तुम्हाला भारताच्या उल्लेखनीय गॅस्ट्रोनॉमिक वारशाचा शोध घेण्यासाठी आणि निर्मिती करण्यासाठी आमंत्रित करतो. अन्न हा भारतीय संस्कृतीचा एक अतिशय महत्त्वाचा भाग आहे आणि देशाच्या अविश्वसनीय विविधतेसह, जेव्हा तुम्ही काही मैल प्रवास करता तेव्हा पॅलेट बदलते. प्रत्येक राज्य अद्वितीय मसाले, स्वयंपाक तंत्रे आणि पिढ्यानपिढ्या चालत आलेल्या पारंपारिक पाककृतींद्वारे स्वतःची पाककृती सांगते.
पाककृतींचे मिश्रण कसे अनुभवायचे?
भारतातील दोन प्रादेशिक पाककृती निवडा आणि रेसिपी जनरेटरला तुमच्यासाठी काहीतरी नवीन तयार करू द्या. तुम्ही स्टार्टर, सूप, मुख्य पदार्थ किंवा मिष्टान्न शिजवण्याचा पर्याय निवडू शकता. महाराष्ट्राच्या मजबूत चवींना गोव्याच्या किनारपट्टीच्या प्रभावांसह मिसळण्याचा विचार करा किंवा कदाचित राजस्थानच्या राजेशाही मसाल्यांना केरळच्या नारळाने समृद्ध परंपरांमध्ये मिसळण्याचा विचार करा. प्रत्येक प्रदेशाच्या विशिष्ट चवीचे प्रोफाइल काळजीपूर्वक सादर केले गेले आहे, ज्यामुळे भारताच्या पाककृती विविधतेचा डिजिटल कॅनव्हास तयार झाला आहे. व्हर्टेक्स एआयद्वारे जेमिनी १.५ फ्लॅशद्वारे समर्थित, हा प्रयोग तुम्हाला पारंपारिक तंत्रांचा आदर करणाऱ्या रोमांचक फ्यूजन पाककृती शोधण्यास मदत करतो आणि तुमच्या स्वतःच्या स्वयंपाकघरात सर्जनशील शोधांना प्रोत्साहन देतो.
हे प्रयोग सांस्कृतिक शिक्षण आणि सर्जनशीलतेला प्रेरणा देण्यासाठी नवीन मार्ग शोधण्याच्या आमच्या वचनबद्धतेला पुढे नेतात.